Máy bay không người lái từ V-1

Tôi đang sửa lỗi thuật toán định vị thấp tầng mùa đông năm ngoái thì bỗng nhận ra: mã này giống hệt một ý tưởng xưa cũ. Không phải về logic, mà là về mục đích. Cách nó tính toán rủi ro, điều chỉnh quỹ đạo giữa chừng và tìm cửa tấn công tối ưu… đều vang lên như tiếng vọng từ một cuộc chiến đã qua hơn 80 năm.

V-1 – quả bom bay ‘doodlebug’ – không chỉ là tên lửa hành trình đầu tiên. Đó là bước tiến đầu tiên của chiến tranh hàng không tự động hóa.

V-1: Linh hồn không chết

Phát triển bởi Đức trong Thế chiến II, V-1 không dùng GPS hay tín hiệu vệ tinh. Thay vào đó, nó sử dụng bộ điều khiển tự động cơ khí đơn giản với ổ trục gyroskop và cảm biến tốc độ gió (anemometer). Động cơ hoạt động chính xác 25 phút rồi ngừng theo chương trình.

Đây không phải sự cố – mà là kỹ thuật có chủ đích: bay cho đến khi đạt khoảng cách, rồi lao xuống mục tiêu.

Hôm nay, các loại đạn loitering như Kargu của Thổ Nhĩ Kỳ hay Bayraktar TB2 ở Ukraine chính là hậu duệ trực tiếp của tư tưởng này.

Năm nguyên tắc thiết kế vẫn thống trị hiện nay

1. Bay tự động (không cần phi công)

V-1 duy trì ổn định trên đường bay nhờ vòng phản hồi – tiền thân của tự động hóa drone hiện đại.

2. Lập trình tấn công trước (không cần dẫn đường thực thời)

Bom không có hệ thống định vị chính xác, nhưng hiệu quả hủy diệt vẫn cao. Ngày nay gọi là “lập trình nhiệm vụ” – cốt lõi trong UAV quân sự như MQ-9 Reaper.

3. Bay sát mặt đất để tránh radar

V-1 bay ngang cây cối để tránh phát hiện – nguyên lý giờ được dùng rộng rãi trong drone tàng hình. Drone hiện đại dùng LiDAR và lập bản đồ địa hình để mô phỏng chính xác hành vi này.

4. Chiến lược triển khai hàng loạt

Đức phóng hơn 20.000 V-1 trong vài tháng – không cần vũ khí hoàn hảo, chỉ cần đủ số lượng để làm quá tải phòng thủ. Ngày nay, chiến thuật đàn (swarm) cũng dựa trên nguyên lý tương tự: số lượng vượt chất lượng để gây áp lực tâm lý và tác chiến.

5. Chiến tranh tâm lý qua sự bất ổn định

The âm thanh rít trước khi rơi khiến dân chúng hoảng loạn nhiều hơn cả thiệt hại vật chất – một kỹ thuật vẫn được dùng ngày nay qua nhiễu tín hiệu điện tử tại các khu vực xung đột.

Vì sao điều này quan trọng hôm nay?

Tôi từng chạy thử nghiệm drone AI điều khiển bằng dữ liệu quán tính và bản đồ địa hình sẵn có – mà không cần kết nối mạng nào cả. Kết quả? Hoạt động hoàn hảo dưới nhiễu sóng… Không phải phép màu – mà là học hỏi từ những gì các kỹ sư Hitler tạo ra vì tuyệt vọng… và chúng ta vẫn đang học hỏi từ đó.

Suy ngẫm: Công nghệ chẳng tốt hay xấu – nó thích nghi

dù V-1 được tạo ra để gây chiến tranh, nhưng các nguyên lý của nó đã được tái sử dụng cho mục đích hòa bình: drone cứu hộ vượt vùng thiên tai; xe giao hàng tự hành thăm dò vùng sâu; thậm chí các nhóm cảm biến theo dõi phá rừng Amazon… Điều quan trọng không phải xuất xứ mà là cách chúng ta ứng dụng nó. The same airframe that once dropped bombs now carries medical supplies across conflict zones with silent dignity. The sky remembers everything—but we get to choose what we build next.